ما از جهان زندگی دین داران ایرانی چیز زیادی نمی دانیم و به خلوت دینی شان راه نمی یابیم. ما، ایرانیان معمولا به خاطر حفظ آبرو از وجوه زشت زندگی مان کمتر سخن می گوییم. اما این همه حفظ آبرو کردیم به کجا رسیدیم؟ به قول مادربزرگم “کدام قلعه و خیبر را گرفتیم؟” بارها تجربه کرده ایم که کسی را به دلیل احترام با لفظ “حاجی” مورد خطاب قرار داده ایم، اما وی با عصبانیت و غیظ پاسخ گفته است: “حاجی خودتی!”. چرا برخی اوقات نوعی خشم و نفرت از کاربرد تعبیر “حاجی” در کشور ما وجود دارد. در حالی که حاجی آکنده از معنویت است؟! حاجیان ایرانی چه کرده اند که حاجی چنین بار معنایی زننده ای پیدا کرده است؟